1 marca – Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych – relacja

7 min czytania

Dzień 1 marca, Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych jest świętem państwowym obchodzonym od roku 2011. Data nawiązuje do tragicznych wydarzeń z 1951 roku, kiedy to wykonano wyroki śmierci na kierownictwie IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. W dniu 1 marca 1951 w warszawskim więzieniu przy ul. Rakowieckiej 37 zamordowano Łukasza Cieplińskiego, Adama Lazarowicza, Mieczysława Kawalca, Józefa Rzepkę, Franciszka Błażeja, Józefa Batorego i Karola Chmiela.

W tym dniu składamy hołd tym, którzy mieli nie tylko marzenie o Niepodległej, ale też potrafili o nią walczyć. Upamiętniamy co roku  w tym dniu te tysiące osób, które zdecydowały się w momencie ponownego totalnego zagrożenia walczyć z bronią w ręku. Jak się szacuje  20 tysięcy żołnierzy podziemia niepodległościowego zginęło, bądź zostało zamordowanych, zarówno w walce, jaki i skrytobójczo; ginęli w kazamatach NKWD i UB. Wywożono ich masowo na wschód. Więzienia, łagry, obozy pracy były przepełnione – ponad 250 tysięcy ludzi dotknęły te represje.

W godzinach przedpołudniowych w Dniu Pamięci Żołnierzy Wyklętych została zainaugurowana przez Ministra Obrony Narodowej  II edycja ogólnopolskiej honorowej zbiórki krwi pod nazwą „SpoKREWnieni Służbą”. „W hołdzie dla Żołnierzy Wyklętych,.. krew oddana w ramach tej akcji będzie bardzo pomocna dla ofiar wypadków. Mam nadzieję, że Ci, którzy po raz pierwszy oddadzą krew, z czasem staną się honorowymi dawcami krwi” – powiedział Minister Obrony Narodowej, Mariusz Błaszczak.

W otwarciu kolejnej edycji zbiórki krwi uczestniczyli również kombatanci i członkowie Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej, płk Weronika Sebastianowicz, mjr Stanisława Kociełowicz oraz panowie kapitanowie Franciszek Szamrej i Alfred Szota.

„ Komuniści nie potrafili złamać naszego ducha. Dzień i noc myślimy o tej wolności dla nas. Dzisiaj z powodu ofiarowanego daru krwi, chciałabym serdecznie podziękować żołnierzom i młodzieży. Kochani, to piękna ofiara” – przemówiła do zebranych płk Weronika Sebastianowicz ps. „Różyczka”, obecna na inauguracji.

W zeszłorocznej akcji „SpoKREWnieni Służbą” oddano prawie 7 tysięcy litrów krwi. Uczestniczyło w niej około 5 tysięcy żołnierzy, a także wielu studentów i uczniów.

Delegacja Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej i przybyli członkowie Związku Polaków na Białorusi oddział Lida w południe 1 marca wzięli udział w uroczystościach przed Panteonem – Mauzoleum Wyklętych Niezłomnych na Cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie. W miejscu, gdzie w latach 1948 – 1956 komunistyczna bezpieka ukryła doczesne szczątki blisko 300 ofiar komunistycznego reżimu. W Apelu Pamięci uczestniczył Minister Jan Józef Kasprzyk – Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, były minister Obrony Narodowej Antoni Macierewicz, posłanka Aneta Czerwińska, prezes IPN dr Jarosław Szarek, prezes Fundacji Łączka, Tadeusz Płużański oraz prof. Krzysztof Szwagrzyk – wiceprezes IPN. Zebrani oddali hołd zamordowanym, następnie delegacje instytucji i wielu organizacji pozarządowych  złożyły wieńce przed mauzoleum. Zapalone zostały znicze pamięci.

Następnie delegacja Łagierników oraz goście z Lidy udali się na groby osób, które były związane ze Stowarzyszeniem i oddziałami AK walczącym na Kresach Wschodnich. Znicze pamięci zabłysły na grobach żołnierzy AK – łagierników – członków naszej organizacji : Mariana Ostrowskiego, Zbigniewa Konopackiego, Władysława Bujko. W imieniu członków Stowarzyszenia złożyliśmy także hołd zapaleniem zniczy pamięci na grobach dowódców AK : gen. Aleksandra Krzyżanowskiego „Wilka”, płk Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” i gen. Emila Fieldorfa „Nila”. Odwiedziliśmy także i złożyliśmy hołd małżeństwu Pileckich – Mariannie Pileckiej oraz rtm. Pileckiemu (przy jego symbolicznym grobie).

W tym samym czasie pozostali uczestniczy i kombatanci Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy AK zostali zaproszeni na akademię, która się odbyła w Szkole Podstawowej im. Józefa Chełmońskiego w Kuklówce Radziejowickiej.  Młodzież mogła się spotkać z kombatantami i wysłuchać ich wspomnień z czasu wojny. Za zaproszenie w imieniu Stowarzyszenia podziękowała wiceprezes Grażyna Złocka – Korzeniewska. Następnym punktem programu było złożenie kwiatów przy kapliczce Łagierników przy Muzeum Lwowa i Kresów Wschodnich w Kuklówce. Po krótkiej przemowie i przywitaniu przez właścicielkę Muzeum – panią Aleksandrę Bieniszewską delegacja Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy AK na czele z wiceprezes Grażyną Złocką – Korzeniewską w asyście ppłk Antoniego Łapińskiego i ppłk Michała Bauera oraz kpt Jana Bieleninika złożyła wiązankę kwiatów wraz z  przedstawicielami sołectwa oraz młodzieży ze szkoły w Kuklówce Radziejowickiej.

W godzinach wieczornych członkowie Stowarzyszenia, jak również osoby zaproszone, uczestniczyły w centralnych obchodach Narodowego Święta Żołnierzy Wyklętych w Warszawie. Apel Pamięci odbył się na placu Józefa Piłsudskiego przed Grobem Nieznanego Żołnierza. Swoje przesłanie do weteranów i uczestników apelu skierowali kolejno : prezydent Andrzej Duda, premier Mateusz Morawiecki, szef MON Mariusz Błaszczak oraz Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk. Kolejnymi przemawiającymi byli : sędzia Bogusław Nizieński oraz przedstawiciele młodego pokolenia – Marek Wernic – syn powstańca warszawskiego  i Izabela Dąbrowska. Po złożeniu wieńców i wpisaniu się do księgi pamiątkowej uczestnicy Apelu przemaszerowali Krakowskim Przedmieściem do bazyliki archikatedralnej pw. Św. Jana Chrzciciela, gdzie została odprawiona Msza Święta. Liturgii przewodniczył kard. Kazimierz Nycz, metropolita warszawski.

„Gromadzimy się w archikatedrze warszawskiej, by modlić się za tych, którzy po wojnie, aż do 1963 roku, kiedy to zginął ostatni Żołnierz Wyklęty, nie pogodzili się z sytuacją zniewolenia Polski przez Rosję [przy cichym udziale i nie liczeniu się ze sprawą polską tzw. sprzymierzeńców : Anglii, Francji i Ameryki już od 1939 roku a skończywszy na upokorzeniu Wojska Polskiego, które nie zostało zaproszone na defiladę zwycięzców – przyp. red]. Nie poddali się, nie złożyli broni, walczyli o jej godność i suwerenność” – powiedział w homilii kard. Kazimierz Nycz.

Ostatnim akcentem Święta Pamięci Żołnierzy Wyklętych było tradycyjnie wspólne spotkanie kombatantów, członków Stowarzyszenia w Kuklówce Radziejowickiej – śpiewanie prowadzone przez Jacka i Magdę Barczaków i rozmowy przy kominku, które zakończyły bardzo długi dzień poświęcony historii Polski.

Na zakończenie warto  przytoczyć słowa premiera Mateusza Morawieckiego, który wypowiedział  1 marca 2019 r. w Ostrołęce:

„Warto zdać sobie sprawę z tego, że było to ostatnie zbrojne, polskie powstanie niepodległościowe, powstanie z bronią w ręku, powstanie, które(…) było najbardziej beznadziejne ze wszystkich naszych powstań. Ale jednak idąc śladem wielkich myślicieli – naszego filozofa Henryka Elzenberga, chcę przypomnieć, że wartość walki nie liczy się szansami na jej zwycięstwo, tylko wartością sprawy, za którą żołnierze leśni, jak ich nazywaliśmy w latach 70, 80, walczyli”.

Udostępnij ten Artykuł