BAZA BIOGRAMÓW ŁAGIERNIKÓW
ŻOŁNIERZY ARMII KRAJOWEJ

Wyszukiwarka

Wyszukiwanie rozszerzone

Sending
Wybierz pierwszą literę nazwiska

Teresa Sworobowicz z d. Janowicz

Imię ojca: Antoni
Imię matki: Bronisława
Nazwisko rodowe matki: Skrabowska
Data urodzenia: 1932-03-24
Miejsce urodzenia: Czerniewo, pow. Brasław, woj. wileńskie
Data śmierci: 2020-09-22
Miejsce śmierci: Ostróda (woj. warmińsko-mazurskie)
Przynależność do AK lub organizacji pokrewnych: 1943-11.1948 r. Okręg Wileński AK, Inspektorat B, Obwód Brasław AK
Stopień wojskowy, funkcja, pseudonim: łączniczka-sanitariuszka; ps. „Mała”
Miejsce zamieszkania przed aresztowaniem: wieś Czerniowo II, pow. Brasław, woj. wileńskie
Aresztowanie – okoliczności, data, miejsce: 26.11.1948 r. przez NKWD – zasadzka na dom rodzinny w Czerniowie
Więzienia: Brasław, Połock, Mohylew, Orsza
Kara – paragraf, rodzaj, wymiar: za przynależność i udział w antyradzieckiej, polskiej nacjonalistycznej organizacji „Armia Krajowa”; art. 63-1 i 76 KK BSRR; wyrok Wojskowego Trybunału Wojsk MSW obwodu połockiego z dnia 20.02.1949 r.; 25 lat ITŁ i konfiskata mienia; wyrok został zmieniony przez władze ZSRR w 1954 – obniżenie kary do 10 lat ITŁ, w 1955 r. do 6 lat ITŁ
Łagry – nazwy, okres pobytu: 1949-1955 r. – Mordowska ASRR, stacja Poćma, oddział pocztowy Jawas, Dubrawłag (?), nr 385 – punkt nr 3, nr 6, nr 14 – praca w kopalni torfu, w fabryce krawieckiej przy szyciu ubrań dla wojska i więźniów
Zapamiętani współwięźniowie:
Data zwolnienia: 02-08-1955
Zesłanie: 10.09.1955-01.03.1957 – Komi ASSR, Inta, ul. Przedkopalniana, „Intaugoł” – praca w kopalni przy płukaniu węgla; w okresie ciąży – praca w szpitalu jako salowa
Data powrotu do Kraju: 16-03-1957
Miejsce powrotu: Biała Podlaska (punkt repatriacyjny), po 3 tygodniach – Ostróda
Posiadane odznaczenia:
Inne informacje:

Pani Sworobowicz rozpoczęła swoją działalność niepodległościową od 1943 r., będąc jeszcze uczennicą. Przenosiła rozkazy z dowództwa AK w Brasławiu do oddziałów AK w lasach w okolicy Czerniewa. Pełniła swoją funkcję łączniczki także po wkroczeniu Sowietów, nieprzerwanie do momentu aresztowania. Świadczyła również pomoc rannym żołnierzom AK, którzy ukrywali się w bunkrze na terenie majątku jej rodziny w Czerniewie. Dostarczała lekarstwa, odzież i koce partyzantom w lesie.
26.11.1948 r. NKWD zorganizowało zasadzkę na dom rodzinny Pani Teresy. Zabudowania zostały otoczone i ostrzelane. Znajdujący się wówczas w bunkrze na terenie majątku żołnierze AK z oddziału partyzanckiego – dowódca Franciszek Kamiński i Antoni Kiezik, nie chcąc się dostać do niewoli, popełnili samobójstwo. W wyniku tej akcji NKWD aresztowało Panią Teresę, jej rodziców – Antoniego i Bronisławę Janowicz oraz rodzeństwo (braci : Włodzimierza i Kazimierza Janowicz; siostry : Jadwigę Butkiewicz, Franciszkę Janowicz). 02.12.1948 r. została aresztowana także kolejna siostra – Marta Janowicz. W majątku pozostali bez opieki bracia w wieku 9 i 11 lat, gdzie mieszkali sami przez kolejne 2 lata do zabrania ich przez władze do sowieckiego domu dziecka. Majątek Państwa Janowiczów został skonfiskowany.
Pani Teresa na zesłaniu w Komi ASSR wyszła za mąż za zesłańca, żołnierza AK – Zygmunta Sworobowicza w dniu 30.08.1955 r. i urodziła w maju 1956 r. syna Wacława. Po 9 dniach podróży z ZSRR powróciła do Kraju w marcu 1957 r.
Po powrocie do Kraju z zesłania Pani Teresa pracowała jako szwaczka. Była członkiem Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy AK. Spisała swoje wspomnienia. Zostały one częściowo opublikowane w „Kwartalniku” Stowarzyszenia nr 2/2006 oraz wydane w całości drukiem przez rodzinę Pani Teresy w 2018 r. pt. „Moje wspomnienia”. Pani Sworobowicz zmarła w 2020 r. w Ostródzie i została pochowana na miejscowym cmentarzu przy ul. Spokojnej.

źródło : archiwum Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy AK

Skany / fotografie:

1.Tłumaczenie na jęz. pol. zaświadczenia Archiwum Państwowego woj. Witebsk o aresztowaniu i skazaniu T. Janowicz
2.Wyrok Trybunału Wojskowego Wojsk MSW obwodu połockiego z dnia 20.02.1949 r. dot. Teresy Janowicz
3.Tłumaczenie na jęz. pol. wyroku Trybunału Wojskowego Wojsk MSW obwodu połockiego z dnia 20.02.1949 r. dot. Teresy Janowicz
4.Sprawka (informacja archiwalna) MWD ZSRR – ITŁ „ŻCh-385” – zwolnienie z łagru T. Janowicz, 01.08.1955 r.
5.Tłumaczenie na jęz. pol. Sprawki (informacji archiwalnej) MWD ZSRR – ITŁ „ŻCh-385” – zwolnienie z łagru T. Janowicz, 01.08.1955 r.
6/7.Zaświadczenie o zawarciu małżeństwa przez Teresę Janowicz i Zygmunta Sworobowicza, Inta, 30.08.1955 r.
8. Sprawka (zaświadczenie) Min. Przemysłu Węglowego ZSRR – koncern „Intaugol” – potwierdzenie pracy na zesłaniu przez T. Janowicz, Inta, 02.03.1992 r.
9.Tłumaczenie na jęz. pol. Sprawki (zaświadczenia) Min. Przemysłu Węglowego ZSRR – koncern „Intaugol” – potwierdzenie pracy na zesłaniu przez T. Janowicz, Inta, 02.03.1992 r.
10/11. Karta repatriacyjna nr 057992 Teresy Sworobowicz, PR Biała Podlaska, 16.03.1957 r.
12. Karta zdrowia repatrianta – Teresy Sworobowicz, wydana 16.03.1957 r.
13. Teresa Sworobowicz – zdjęcie powojenne

Liczba wszystkich wpisów: 580
Informacje biograficzne i materiały archiwalne przedstawione w Bazie pochodzą z archiwum Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy AK oraz archiwów rodzinnych poszczególnych kombatantów. W przypadku jakichkolwiek pytań lub uzupełnień do Bazy prosimy o kontakt pod adresem: koordynatorpp@armiakrajowa-lagiernicy.pl. W planach Stowarzyszenia jest dalsza rozbudowa Bazy i uzupełnianie dotychczasowych biogramów dalszymi informacjami archiwalnymi.
 
Fundator Bazy: Fundacja PKO BP
 

partner : Fundacja Lotto