Przypadający 1 marca Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych ustanowił w 2011 r. parlament „W hołdzie Żołnierzom Wyklętym – bohaterom antykomunistycznego podziemia, którzy w obronie niepodległego bytu Państwa Polskiego, walcząc o prawo do samostanowienia i urzeczywistnienia dążeń demokratycznych społeczeństwa polskiego, z bronią w ręku, jak i w inny sposób przeciwstawili się sowieckiej agresji i narzuconemu siłą reżimowi komunistycznemu”.
Tego dnia w 1951 roku w więzieniu mokotowskim wykonano wyrok śmierci na siedmiu członkach IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”: Łukaszu Cieplińskim, Mieczysławie Kawalcu, Józefie Batorym, Adamie Lazarowiczu, Franciszku Błażeju, Karolu Chmielu i Józefie Rzepce – ostatnich ogólnopolskich koordynatorach WiN.
Obchody zaczęliśmy udziałem w uroczystościach na dziedzińcu Muzeum Wojska Polskiego, gdzie z udziałem asysty wojskowej uczczono żołnierzy polskiego podziemia antykomunistycznego. Na początku uroczystości minister Obrony Narodowej Antoni Macierewicza wręczył Kombatantom, żołnierzom AK, akty mianowania na wyższe stopnie wojskowe. W uznaniu zasług z tytułu udziału w walkach o niepodległość państwa polskiego oraz zasług za wykonywanie pracy na rzecz obronności państwa na stopień pułkownika mianowana została nasza przyjaciółka Pani mjr Weronika Sebastianowicz ps. Różyczka, prezes Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej na Białorusi. Minister Obrony Narodowej dziękując Żołnierzom Wyklętym powiedział „Pamiętamy o tym, że przenieśliście myśl o niepodległości przez najgorsze, najstraszliwsze lata”. Po uroczystym Apelu Pamięci, po którym żołnierze kompanii reprezentacyjnej oddali salwę honorową odbyła się inscenizacja odbicia żołnierzy podziemia niepodległościowego z posterunku Milicji Obywatelskiej. Po zakończeniu uroczystości na dziedzińcu Muzeum Wojska Polskiego jej uczestnicy przemaszerowali przed Grób Nieznanego Żołnierza, gdzie odbyła się ceremonia złożenia wieńców i wiązanek kwiatów na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza.
Zaś w tym samym czasie w Pałacu Prezydenckim z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych Prezydent Andrzej Duda nadał odznaczenia państwowe osobom zasłużonym dla niepodległości Polski i osobom pielęgnującym pamięć o tamtych wydarzeniach. Podczas uroczystości członek naszego Stowarzyszenia kpt. Jan Lisowski żołnierz Armii Krajowej w oddziale Jana Borysewicza „Krysi”, skazany w 1946 r. na 10 lat łagru, odznaczony został KRZYŻEM KAWALERSKIM ORDERU ODRODZENIA POLSKI. Prezydent podczas wystąpienia podkreślił, że gdy mówimy: historia, wydarzenia, wśród nich tzw. druga konspiracja, drugie podziemie niepodległościowe, Żołnierze Niezłomni, Wyklęci, to te określenia, wydarzenia, nazwy – to jest nasza historia, ale ona się składa z indywidualnych bytów. I to właśnie dlatego dzisiaj tu, w Pałacu Prezydenckim w Warszawie, spotykamy się na tej uroczystości, na której następuje szczególne uhonorowanie – wręczenie orderów, wyróżnień państwowych indywidualnym twórcom tej historii. Indywidualnym budowniczym, bohaterom tamtych dni i bohaterom dla tamtych dni.– powiedział dziękując odznaczonym i ich rodzinom.
Po zakończeniu przedpołudniowych uroczystości w Warszawie udaliśmy się do Hotelu Trylogia na krótki odpoczynek, po którym część delegacji na czele z panią major Stanisławą Kociełowicz wzięła udział w spektaklu „Dziewczyny Wyklęte 2” w Miejskim Domu Kultury w Wołominie.
Spektakl został oparty na książce Szymona Nowaka „Dziewczyny Wyklęte 2”,w której jedną z bohaterek jest pani mjr Stanisława Kociełowicz ps. „Iskierka” wiceprezes Stowarzyszenia. Sztuka została wyreżyserowana przez pana Dariusza Marcinkowskiego i wykonana przez absolwentów i młodzież Sportowego Gimnazjum nr 5 w Wołominie. Przedstawienie opowiada o losach kilku dziewczyn walczących z reżimem komunistycznym i więzionych w katowaniach Urzędu Bezpieczeństwa. Pani Major ze wzruszeniem obejrzała sztukę. Po przedstawieniu serdecznie uścisnęła aktorkę, która ją odgrywała i podziękowała wszystkim biorącym udział w przedstawieniu oraz jego reżyserowi. Złożyła też serdeczne podziękowania na ręce pani Elżbiety Radwan, Burmistrz Wołomina za aktywne udział mieszkańców miasta w akcję pomocy Kombatantom i ich rodzinom z Kresów Wschodnich „Polacy Kresowym Straceńcom”.
W godzinach wieczornych nasza grupa udała się do Warszawy, żeby wziąć udział w uroczystym Apelu Pamięci, który miał miejsce o godz. 18-tej przed Grobem Nieznanego Żołnierza na Placu Marszałka Józefa Piłsudskiego z udziałem prezydenta RP, Andrzeja Dudy i władz państwowych.
Prezydent Andrzej Duda w przemówieniu na Placu Piłsudskiego podkreślił: Wyklęci rozumieli doskonale, że niepodległość jest najważniejsza dla każdego narodu i dlatego nie mogli się pogodzić z utratą jej przez Polskę. Byli gotowi służyć ojczyźnie do samego końca, nie godzili się na to, by ojczyzna była zniewolona. Jak pisał „Młot” – „…nie wyjdziemy z lasu, dopóki sowiecka stopa będzie stała na polskiej ziemi”. I nie wyszli, zostali tam”. Prezydent zwrócił także uwagę na to, że Wyklęci zdawali sobie sprawę, że prowadzona przez nich walka nie doprowadzi do natychmiastowego zwycięstwa. Ale wiedzieli, że nawet przez beznadziejną walkę idzie się do wolności, że trzeba zostawić po sobie pamięć następnemu pokoleniu. Andrzej Duda podkreślił, że właśnie dlatego komuniści chcieli za wszelką cenę zatrzeć o nich wszelką pamięć.
Po uroczystym Apelu Pamięci złożono wieńce i wiązanki pod Grobem Nieznanego Żołnierza. Wiązankę w imieniu Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy AK złożyła delegacja w składzie:
Płk Weronika Sebastianowicz, mjr Stanisława Kociełowicz, p. Artur Kondrat, por. Alfred Szota, por. Franciszek Szamrej, por. Alfons Rodziewicz, kpt. Jan Bieleninik oraz p. Piotr Rzewuski ze Stowarzyszenia Solidarność Walcząca.
Opracowanie: Wioletta Obuchowska
Zdjęcia: Wioletta Obuchowska, Krzysztof Sitkowski / KPRP, Piotr Brzeziński
Stowarzyszenie dziękuję Ministerstwu Obrony Narodowej za wsparcie finansowe organizacji udziału weteranów AK Łagierników w obchodach Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych
