BAZA BIOGRAMÓW ŁAGIERNIKÓW
ŻOŁNIERZY ARMII KRAJOWEJ

Wyszukiwarka

Wyszukiwanie rozszerzone

Sending
Wybierz pierwszą literę nazwiska

Marian Czeżyk

Imię ojca: Jan
Imię matki: Bronisława
Nazwisko rodowe matki: Kasperuk
Data urodzenia: 1923-01-11
Miejsce urodzenia: Mielnik nad Bugiem, pow. Bielsk Podlaski
Data śmierci: 2018-01-16
Miejsce śmierci: Gdańsk Oliwa
Przynależność do AK lub organizacji pokrewnych: II kwartał 1941 r. – listopad 1944 – Związek Jaszczurczy-Narodowe Siły Zbrojne, następnie od czerwca 1944 r. NSZ-AK (werbunek i organizator drużyny we wsi Hołowczyce); AK Obwód Biała Podlaska Okręg Lublin – obszar działania : powiaty Biała Podlaska i Bielsk Podlaski; 1941-1943 r. łącznik i kurier prasowy przez granicę na Bugu z terenu Generalnej Guberni na tereny woj. białostockiego, przeprawa w rejonie Niemirów-Radziwiłłówka z dostarczaniem do punktu rozdziału w powiecie Bielsk Podlaski.
Stopień wojskowy, funkcja, pseudonim: brak awansów w Zw. Jaszczurczym i NSZ, funkcja drużynowego, kolporter tajnej pracy i łącznik z Kresami Wsch. przez Bug; szeregowy, ps. „Brzoza”
Miejsce zamieszkania przed aresztowaniem: wieś Hołowczyce, pow. Biała Podlaska
Aresztowanie – okoliczności, data, miejsce: listopad 1944 r. – aresztowany przez NKWD w miejscowości Rzewuszki, pow. Siedlce, gdzie się ukrywał bez broni u wujka.
Więzienia: areszt w Sarnakach i Łosicach, obóz przejściowy w Sokołowie Podlaskim
Kara – paragraf, rodzaj, wymiar: grudzień 1944 r. – za przynależność do AK, bez procesu, nie przyznał się do winy
Łagry – nazwy, okres pobytu: grudzień 1944 – styczeń 1946 r. – łagry w rejonie Borowicze – Jegolsk, Stadt lager, Szacht lager, Kawanka (na przedmieściach Borowicz, między Moskwą a Leningradem); Jegolsk – transport drewna i wody do obozu oraz prace gospodarcze, Stadt Leger – praca w cegielni, Szecht Leger – w kopalni węgla kopanie szybu, Jegolsk -praca w kołchozach i wyrobie cegły ze słomą; Kawanka – sporadyczne prace gospodarcze
Zapamiętani współwięźniowie: Jan Bartoszewski, Jan Sadowski, Józef Kucharski, Jerzy Bieliński, Józef Domański, Roman Ber, Zbigniew Chojnicki
Data zwolnienia: 1946-02-01
Zesłanie:
Data powrotu do Kraju: 1946-02-06
Miejsce powrotu: Biała Podlaska
Posiadane odznaczenia: Krzyż Narodowego Czynu Zbrojnego, Krzyż Armii Krajowej (Londyn, 1984 r.)
Inne informacje:

Pod koniec lat 20-tych XX w. rodzice wraz z Panem Czeżykiem z Mielnika przenieśli się na drugą stronę Bugu do wsi Hołowczyce (pow. Biała Podlaska, woj. lubelskie). Po ukończeniu szkoły powszechnej w 1937 r. Pan Czeżyk wyjechał do Warszawy, gdzie pracował w charakterze ucznia w sklepach ucząc się jednocześnie w wieczorowej zawodowej szkole handlowej. Tam też działał w harcerstwie. Kampanię wrześniową 1939 r. spędził w Warszawie, gdzie jako harcerz wykonywał prace pomocnicze w czasie oblężenia stolicy. W 1940 r. ukończył działającą jeszcze swoją szkołę i powrócił do rodziców do wsi Hołowczyce w pow. Biała Podlaska. Pracował tu w różnych okresach i miejscowościach, prowadząc sklepy wiejskie Rolniczej Spółdzielni „Społem” z siedzibą w Platerowie. W I połowie 1941 r. wstąpił do OWZJ, gdzie założył drużynę we wsi Hołowczyce. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej przyjął propozycję swego bezpośredniego dowódcy Henryka Demianiuka ps. „Kowalski” zamieszkałego we wsi Klepaczew – dowódcy II sieci kolportażu centralnego z Warszawy na Białostockie kolportażu tajnej prasy na tereny wschodniej Polski przez granicę na Bugu. Odbył ponad 15 wypraw kurierskich. Punktem kontaktowym za Bugiem była dla nich plebania parafii rzym-kat w Tokarach (proboszcz ks. Lipecki). Z uwagi na zagrożenie wywiezieniem do pracy przymusowej do Niemiec Pan Czeżyk okresowo podejmował pracę kierownika sklepów, jednakże po pewnym czasie powracał do intensywnej pracy konspiracyjnej.
Po przekształceniu Organizacji Wojskowej Związek Jaszczurczy w 1943 r. na terenie woj. białostockiego w NSZ, w czerwcu 1944 r. struktury te zostały formalnie przyporządkowane Komendantowi Okręgu Białostockiego AK – płk Władysławowi Liniarskiemu ps. „Mścisław”. Pan Czeżyk współpracował w konspiracji do września 1943 r. m.in. ze Zbigniewem Michalskim ps. „Piłat”.
Po wkroczeniu wojsk sowieckich na te tereny i rozpoczęciu aresztowań żołnierzy AK, przymusowego werbunku do wojska Pan Czeżyk zaczął ukrywać się poza domem. Został aresztowany w listopadzie 1944 r. przez NKWD we wsi Rzewuszki na skutek donosu.
Po powrocie z łagru do Polski zamieszkał z rodziną w Trójmieście, gdzie do 1952 r. nie mógł znaleźć zatrudnienia. Był nękany wezwaniami do miejscowego UB. Następnie ukończył Technikum Finansowe w Sopocie i pracował jako księgowy, ekonomista zaopatrzenia, rzemieślnik.
W 1990 r. spisywał swoje wspomnienia. Pragnął je złożyć w Archiwum Wschodnim.
W aktach Stowarzyszenia znajduje się szczegółowy życiorys Pana Czeżyka.
Pan Marian zmarł w styczniu 2018 r.

Skany / fotografie:

1. Ankieta repatrianta M. Czyżyka, 08.02.1946 r.
2. Zaświadczenie Min. Bezpieczeństwa Publicznego, Gabinet Ministra wydane M. Czyżykowi o powrocie do Polski z ZSRR, 08.02.1946 r.
3/4. Legitymacja Krzyża AK nr 31972 M. Czyżyka, Londyn, 05.12.1984 r.
5. Marian Czeżyk – zdjęcie powojenne

Liczba wszystkich wpisów: 580
Informacje biograficzne i materiały archiwalne przedstawione w Bazie pochodzą z archiwum Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy AK oraz archiwów rodzinnych poszczególnych kombatantów. W przypadku jakichkolwiek pytań lub uzupełnień do Bazy prosimy o kontakt pod adresem: koordynatorpp@armiakrajowa-lagiernicy.pl. W planach Stowarzyszenia jest dalsza rozbudowa Bazy i uzupełnianie dotychczasowych biogramów dalszymi informacjami archiwalnymi.
 
Fundator Bazy: Fundacja PKO BP
 

partner : Fundacja Lotto