Marian Czeżyk |
|
Imię ojca: | Jan |
Imię matki: | Bronisława |
Nazwisko rodowe matki: | Kasperuk |
Data urodzenia: | 1923-01-11 |
Miejsce urodzenia: | Mielnik nad Bugiem, pow. Bielsk Podlaski |
Data śmierci: | 2018-01-16 |
Miejsce śmierci: | Gdańsk Oliwa |
Przynależność do AK lub organizacji pokrewnych: | II kwartał 1941 r. – listopad 1944 – Związek Jaszczurczy-Narodowe Siły Zbrojne, następnie od czerwca 1944 r. NSZ-AK (werbunek i organizator drużyny we wsi Hołowczyce); AK Obwód Biała Podlaska Okręg Lublin – obszar działania : powiaty Biała Podlaska i Bielsk Podlaski; 1941-1943 r. łącznik i kurier prasowy przez granicę na Bugu z terenu Generalnej Guberni na tereny woj. białostockiego, przeprawa w rejonie Niemirów-Radziwiłłówka z dostarczaniem do punktu rozdziału w powiecie Bielsk Podlaski. |
Stopień wojskowy, funkcja, pseudonim: | brak awansów w Zw. Jaszczurczym i NSZ, funkcja drużynowego, kolporter tajnej pracy i łącznik z Kresami Wsch. przez Bug; szeregowy, ps. „Brzoza” |
Miejsce zamieszkania przed aresztowaniem: | wieś Hołowczyce, pow. Biała Podlaska |
Aresztowanie – okoliczności, data, miejsce: | listopad 1944 r. – aresztowany przez NKWD w miejscowości Rzewuszki, pow. Siedlce, gdzie się ukrywał bez broni u wujka. |
Więzienia: | areszt w Sarnakach i Łosicach, obóz przejściowy w Sokołowie Podlaskim |
Kara – paragraf, rodzaj, wymiar: | grudzień 1944 r. – za przynależność do AK, bez procesu, nie przyznał się do winy |
Łagry – nazwy, okres pobytu: | grudzień 1944 – styczeń 1946 r. – łagry w rejonie Borowicze – Jegolsk, Stadt lager, Szacht lager, Kawanka (na przedmieściach Borowicz, między Moskwą a Leningradem); Jegolsk – transport drewna i wody do obozu oraz prace gospodarcze, Stadt Leger – praca w cegielni, Szecht Leger – w kopalni węgla kopanie szybu, Jegolsk -praca w kołchozach i wyrobie cegły ze słomą; Kawanka – sporadyczne prace gospodarcze |
Zapamiętani współwięźniowie: | Jan Bartoszewski, Jan Sadowski, Józef Kucharski, Jerzy Bieliński, Józef Domański, Roman Ber, Zbigniew Chojnicki |
Data zwolnienia: | 1946-02-01 |
Zesłanie: | |
Data powrotu do Kraju: | 1946-02-06 |
Miejsce powrotu: | Biała Podlaska |
Posiadane odznaczenia: | Krzyż Narodowego Czynu Zbrojnego, Krzyż Armii Krajowej (Londyn, 1984 r.) |
Inne informacje: |
Pod koniec lat 20-tych XX w. rodzice wraz z Panem Czeżykiem z Mielnika przenieśli się na drugą stronę Bugu do wsi Hołowczyce (pow. Biała Podlaska, woj. lubelskie). Po ukończeniu szkoły powszechnej w 1937 r. Pan Czeżyk wyjechał do Warszawy, gdzie pracował w charakterze ucznia w sklepach ucząc się jednocześnie w wieczorowej zawodowej szkole handlowej. Tam też działał w harcerstwie. Kampanię wrześniową 1939 r. spędził w Warszawie, gdzie jako harcerz wykonywał prace pomocnicze w czasie oblężenia stolicy. W 1940 r. ukończył działającą jeszcze swoją szkołę i powrócił do rodziców do wsi Hołowczyce w pow. Biała Podlaska. Pracował tu w różnych okresach i miejscowościach, prowadząc sklepy wiejskie Rolniczej Spółdzielni „Społem” z siedzibą w Platerowie. W I połowie 1941 r. wstąpił do OWZJ, gdzie założył drużynę we wsi Hołowczyce. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej przyjął propozycję swego bezpośredniego dowódcy Henryka Demianiuka ps. „Kowalski” zamieszkałego we wsi Klepaczew – dowódcy II sieci kolportażu centralnego z Warszawy na Białostockie kolportażu tajnej prasy na tereny wschodniej Polski przez granicę na Bugu. Odbył ponad 15 wypraw kurierskich. Punktem kontaktowym za Bugiem była dla nich plebania parafii rzym-kat w Tokarach (proboszcz ks. Lipecki). Z uwagi na zagrożenie wywiezieniem do pracy przymusowej do Niemiec Pan Czeżyk okresowo podejmował pracę kierownika sklepów, jednakże po pewnym czasie powracał do intensywnej pracy konspiracyjnej. |
Skany / fotografie:
partner : Fundacja Lotto