Pomimo trwającej pandemii nasza organizacja nie ustaje w upowszechnianiu historii Armii Krajowej na Kresach Wschodnich. Dlatego też w piątek 21 sierpnia odbył się koncert z okazji 76. rocznicy Bitwy pod Surkontami. Wydarzenie zostało zorganizowane przez nasze Stowarzyszenie, a jego partnerami byli: Narodowe Centrum Kultury, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Fundacja Pomocy i Więzi Polskiej “Kresy RP” oraz Fundacja Wsparcia Historii i Kultury Polskiej.
Niestety w tym roku nie mogliśmy, tak jak zazwyczaj, przybyć osobiście do Surkont na Białorusi, by nad mogiłami żołnierzy Armii Krajowej zmówić modlitwę i oddać cześć poległym w bitwie. Chcąc jednak upamiętnić bohaterów „Polskich Termopil”, zorganizowaliśmy koncert on-line mający przybliżyć tę historię.
Gdy 13 lipca 1944 r. połączonym siłom polsko-sowieckim udało się z rąk Niemców odbić Wilno, „sprzymierzeńcy” rozpoczęli aresztowania i rozbrajanie żołnierzy AK. Ci, którym udało się uniknąć niewoli, postanowili wytrwać w walce. Na ich czele stanął mjr Maciej Kalenkiewicz ps. „Kotwicz”. Po przegrupowaniu sił, 21 sierpnia 1944 r. niedaleko Surkont 72-osobowy oddział pod dowództwem „Kotwicza” został zaatakowany przez 3 batalion 32 zmotoryzowanego pułku NKWD. Przedzierający się przez podmokłe tereny i bagna żołnierze sowieccy zostali zaskoczeni niesłychanym oporem i walecznością Polaków oraz zmuszeni przez nich do odwrotu i wezwania posiłków. W tym czasie część żołnierzy Armii Krajowej wycofała się z lżej poszkodowanymi w walce, a na placu boju pozostała grupa żołnierzy i oficerów z majorem „Kotwiczem” na czele, aby zapewnić odpowiedni transport ciężej rannym. Niestety, znacznie powiększone siły sowieckie w drugim natarciu wzmocnione nalotem bombowym kilka godzin później przesądziły o losach bitwy. Pod Surkontami poległo 36 bohatersko broniących się żołnierzy AK, w tym mjr Kalenkiewicz. Ze względu na druzgocącą przewagę przeciwnika, bitwa pod Surkontami nazywana jest „Polskimi Termopilami”.
Dokładnie w 76. rocznicę tego starcia publiczność zgromadzona przed monitorami komputerów mogła wysłuchać wyjątkowego koncertu na żywo barda Macieja Wróblewskiego. Był to drugi koncert zorganizowany przez Stowarzyszenie z cyklu wydarzeń historyczno-kulturalnych pt. „Historia Śpiewana”.
Artysta występ rozpoczął od „Bogurodzicy”. W repertuarze znalazło się wiele wzruszających i emocjonalnych pieśni patriotycznych, w tym „Zaszum nam Polsko”, „Matka i serce syna” czy skomponowana z okazji poprzedniej rocznicy bitwy pieśń „Surkonty 44”. Żywimy nadzieję, że ten poruszający, piątkowy występ pozostanie na długo w pamięci zgromadzonych przed monitorami widzów.
Bardzo dziękujemy wszystkim osobom zaangażowanym w organizację koncertu. Zachęcamy Państwa do upowszechniania wiedzy o mało znanej, a ważnej i symbolicznej bitwie pod Surkontami. Nagranie koncertu dostępne jest dla wszystkich zainteresowanych na platformie YouTube pod linkiem: https://www.youtube.com/watch?v=78bw6PdmevQ
Projekt został dofinansowany ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „Kultura w sieci”.
Partnerzy:
