Gen. Tadeusz Bieńkowicz (ps. „Rączy”)
(1923-2019)

5 min czytania
Źródło : Prezydent.pl
Źródło : Prezydent.pl

Z ogromnym żalem członkowie naszego Stowarzyszenia w dniu 13.12.2019 r. dowiedzieli się o śmierci gen. Tadeusza Bieńkowicza (ps. „Rączy”). Przebywaliśmy wtedy, niosąc pomoc potrzebującym Polakom, odwiedzając kombatantów i Sybiraków, na jego ukochanej ziemi – Ziemi Nowogródzkiej. W dniu 14.12.2019 r. na corocznym spotkaniu Stowarzyszenia w Lidzie z kilkuset Polakami – mieszkańcami Lidy i Ziemi Lidzkiej, kombatantami AK na czele z Panią płk Weroniką Sebastianowicz i Sybirakami na czele z Panią Heleną Giebień, a także przedstawicielami oddziałów Związku Polaków na Białorusi na czele z Panią Ireną Biernacką – Prezes Oddziału Lidzkiego ZPB uczciliśmy Pana Generała minutą ciszy i modlitwą za zbawienie Jego duszy.

Odszedł człowiek wyjątkowy – bohaterski żołnierz i ciepły człowiek, Kawaler Orderu Virtuti Militari, członek i przyjaciel naszego Stowarzyszenia. Jeden z Kresowych Żołnierzy Niezłomnych. Zaszczytem było dla nas Go znać. Odpoczywaj w pokoju, Panie Generale. Zawsze my i Twoi Rodacy z Lidy i Twojej ukochanej Ziemi Nowogródzkiej będziemy o Tobie pamiętać.

Wspomnienie gen. Bieńkowicza z odbicia więzienia w Lidzie i walk na Nowogródczyźnie – „Kwartalnik” Stowarzyszenia nr 84, str. 35 (link)

gen. Tadeusz Bieńkowicz „Rączy” syn Stanisława i Alicji z d. Balcer ur. 15 kwietnia 1923 r. w Lidzie. Żołnierz oddziału nr 314, 3 kompanii Batalionu Zaniemeńskiego, Drużyny Szturmowej II/77 pp. AK, III/7/II/77 PP AK Okręg Nowogródek. Zastępca dowódcy akcji na więzienie w Lidzie 18 stycznia 1944 r.

Z chwilą wybuchu wojny ochotnik we frontowym baonie harcerzy (lotniczy punkt obserwacyjny). Od 1939 r. dowódca konspiracyjnej piątki w ramach organizacji harcerskiej (Lida). Zaprzysiężony pod pseud. „Rączy” wiosną 1943 r., prowadzi działalność dywersyjną u por. „Sybiraka”. Jeden z pierwszych 5 żołnierzy oddziału nr 314 – późniejszego II/77 pp. AK. Wykonawca wielu brawurowych akcji. W listopadzie 1943 r. śmiertelnie ranił dowódcę Ostkomendantury w Koleśnikach, przyczyniając się do jej poddania. 18 stycznia 1944 r. zastępca dowódcy akcji na więzienie w Lidzie (typował ludzi do akcji i dowodził atakiem na wartownię (bez wystrzału)). Liczbę uwolnionych szacuje się na 69 do ponad 80 członków konspiracji. 30 stycznia 1944 r. z grupą szturmową rozbił atakiem od środka niemiecki garnizon w Horodnie. Przyboczny żołnierz komendanta batalionu – „Krysi”, wyznaczany do trudnych zadań, zawsze w pierwszej linii przy zdobywaniu: miasta Ejszyszki, stacji kolejowej Werenów, przy rozbijaniu punktu granicznego Rzeszy i Ostlandu w Krakszlach. 4 lipca 1944 r. w Krupowie likwiduje z kolegą w walce spotkaniowej całą obsadę łazika (7 żołnierzy frontowych), mobilizują pluton i kolumnę transportową (3 pojazdy) i doganiają oddziały maszerujące na Wilno. Obejmuje dowództwo nad 3-cim plut. 7 komp. zapasowej. Nie złożył broni 17 lipca 1944 r. Pod okupacją sowiecką na przełomie lipca i sierpnia 1944 r. utworzył z zamiarem przebicia się do Warszawy 30-to osobowy oddział, został jednak przejęty przez komendanta „Krysię” „Mściciela” i wcielony do dziesięcioosobowej osłony dowódcy Zgrupowania Północnego Okręgu Nowogródzkiego AK „Grzyb”. Uczestniczył w akcjach odbić aresztowanych (Werenów), 22 sierpnia 1944 r. pod Butrymańcami otworzył pierścień obławy. Uczestniczył też w udanej zasadzce na mjra Kanarczuka (wysokiego dowódcę NKWD). Przeniesiony do lidzkiej konspiracji kolejowej bierze udział w operacji ewakuacyjnej (partyzantów ukrywano w  zaplombowanych wagonach frontowych). Po przedostaniu się przez kordon graniczny organizuje w Gdańsku schronienie dla emigrujących z Nowogródczyzny kolegów z oddziału (w jego domu przebywa jednorazowo nawet 14 osób). Z uwagi na zagrożenie ze strony UB wyjeżdża do Krakowa, rozpoczyna studia na Akademii Handlowej, należy do Polskiej Armii Podziemno-Bojowej. Aresztowany w 1950 r. poddawany przez siedem miesięcy torturom nie załamał się, mimo to został skazany na dożywocie (prokurator żądał kary śmierci). Wyszedł z więzienia w roku 1956.

T. Bieńkowicz był współzałożycielem Związku Więźniów Okresu Stalinowskiego, pełnił funkcje: prezesa ZG Polskiego Związku Więźniów Komunizmu w Krakowie, sekretarza Małopolskiej Rady Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Fundacji Muzeum Historii AK, prezesa oddziału Nowa Huta w Związku Inwalidów Wojennych Rzeczpospolitej Polskiej, był członkiem: Rady Honorowej Okręgu Nowogródzkiego ŚZŻAK w Warszawie, Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy AK, Klubu Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari, Stowarzyszenia Ziemi Lidzkiej w Lidzie (Nowogródczyzna).

Kawaler Orderu Wojennego Virtuti Militari V kl., KOOOP. Odznaczony: KW, ZKZ, Krzyżem Kampanii Wrześniowej, Krzyżem Więźnia Komunizmu z Mieczami, Odznaką Weterana, Honorową Odznaką Żołnierza AK. Okr. „Wiano” i „Nów”.

/źródło: Muzeum Armii Krajowej w Krakowie/

Udostępnij ten Artykuł